Geert Woltjer, Analyse van Schubert's Winterreise
Interpretatie lied 9, Irrlicht
Gedicht
- Betekenis intrigeert me. Is het dat aan elk lijden een einde komt, en dus een nieuw begin, of dat elk lijden uiteindelijk tot de dood leidt? (laatste is interpretatie Youens)
- Frappant is 'unsre' in Freuden en Leiden, meervoud.
- Trockne Rinnen, opgedroogde stroom, liefde is opgedroogd.
Muziek
- Inleiding: start met kort-lang in plaats van gebruikelijk lang-kort. Verder cadens is I-V-IV-I in plaats van I-IV-V-I.
- Eerste twee maten geven onzekerheid, de duidelijke cadens de onontkoombaarheid van het stromen naar het meer of het leiden naar de dood.
- Zie de symboliek in de melodielijn van de zang. Tiefsten deel is dalend, lockend Irrlicht is stijgend.
- Youens, p 199: Music makes explicit multiple interpretations that are only implicit in the poems.
- Verrassend is de overgang naar C majeur bij de stroom die naar het meer gaat.